ΚΡΙΤΙΚΗ DVD...3

Zodiac

Βαθμολογία: 8/10
Είδος: Θρίλερ, Νουάρ
Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Φίντσερ
Σενάριο: Ρόμπερτ Γκρέισμιθ, Τζέιμς Βάντερμπιλτ
Πρωταγωνιστούν: Τζέικ Τζίλενχαλ, Μάρκ Ράφαλο, Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ, Γκάρι Όλντμαν, Διάρκεια: 158
Χώρα: Η.Π.Α.
Έτος: 2007
Extras: Φιλμάκι «This is Zodiac» και τρέιλερ

Τι;

Η Καλιφόρνια του 1968 αναστατώνεται από τη δράση ενός ψυχοπαθούς δολοφόνου, που αυτοονομάζεται Zodiac. Ο περιβόητος ντετέκτιβ Ντέιβιντ Τόσκι θα αναλάβει την υπόθεση, αλλά όσο και να νομίζει πως πλησιάζει στη ταυτότητα του εγκληματία, τόσο βρίσκεται λίγο πριν το κενό. Ο Zodiac θα αναπτύξει επικοινωνία με τρεις μεγάλες εφημερίδες της περιοχής και ειδικά αυτή, όπου εργάζεται ο δημοφιλής αν και ιδιότροπος συντάκτης Πόλ Έιβερι και ο καρτουνίστας Γκρέισμιθ. Ο τελευταίος θα αναπτύξει μια εμμονή με τον Zodiac και καθώς τα χρόνια περνάνε, χωρίς την πολυπόθητη σύλληψη, αυτός θα συνεχίσει να ψάχνει για τη ταυτότητα του δολοφόνου…

Πώς;

Μια ενδελεχής καταγραφή του χρονικού του αυτοαποκαλούμενου Zodiac που υπήρξε ένας κατά συρροήν δολοφόνος που έσπειρε τον φόβο, την παράνοια και τον τρόμο στο Σαν Φραντσίσκο περί τα τέλη των ‘60s και τα μέσα των ‘70s, με τις δημοσιευμένες, εν είδει κρυπτόλεξων, απειλές του στα τοπικά media. Ένα φιλμ κόσμημα στο περιδέραιο των cine-πετραδιών που μας έχει χαρίσει ως τώρα ο πραγματικά σπουδαίος Ντέιβιντ Φίντσερ (Seven, The Game, Fight Club, Panic Room) και το οποίο δεν αφορά τελικά τον ίδιο τον Zodiac, αλλά τον μανιακότερο καρτουνίστα–διώκτη του, Robert Graysmith. Κυρίως και πάνω απ’ όλα όμως μια εγκεφαλική σπουδή στην ΕΜΜΟΝΗ, την οποία ο δημιουργός «ξεχαρβαλώνει» από κάθε πιθανή πτυχή της, τόσο πολύ που κάθε ψυχιατρική μελέτη φαντάζει απλά κόμικ…Ο Φίντσερ εξοβελίζει τις εύκολες λύσεις από την αρχή στην αριστοτεχνικά φτιαγμένη ταινία του. Δεν απαντά στην προκρούστεια λογική Τι, Ποιος και Γιατί. Τρυπώνει σε ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της Αμερικής και με ντοκιμαντερίστικη γραφή, δεν καταλήγει σχεδόν πουθενά. Και ο προσωπικός του φόβος δεν του επιτρέπει να καταλήξει σε ένα συμπέρασμα για την ταυτότητα του Zodiac. Δεν είναι άλλωστε αυτός ο σκοπός του η κάθαρση και η λύτρωση των θεατών. Το mind game είναι. Ξορκίζοντας τους δικούς του (?) εφιάλτες και ψυχώσεις σε σχέση με τον αληθινό Zodiac, ενορχηστρώνει με περισσή μαεστρία ένα δαιδαλώδες σενάριο οδηγώντας το εκεί ακριβώς που επιζητά: στη μελέτη της ψύχωσης που ανέπτυξαν με την υπόθεση οι δύο εμπλεκόμενοι δημοσιογράφοι και ο επικεφαλής αστυνομικός.

Το μέγιστο πλεονέκτημα του φιλμ είναι η βιωματική ενσωμάτωση του θεατή, αν καταφέρει βέβαια να ανταπεξέλθει στην μεγάλη διάρκεια, που ενίοτε ξεχειλώνει, της αφήγησης. Καταφέρνει σε όποιον έχει υπομονή και μεθοδικότητα, να τον ανταμείψει και να τον κάνει μέρος της με ένα έξοχο τρόπο: να τον τρομάξει…Ο σκηνοθέτης διατείνεται ότι ο Zodiac είναι ένα κατασκεύασμα της ίδια της κοινωνίας...ένα τέρας. Ο ζόφος που προκαλεί αυτή το δημιούργημα. Κυρίως τονίζεται η αδυναμία του ανθρώπου να κάνει οτιδήποτε προκειμένου να εμποδίσει το Κακό, προσωποποιημένο στον Zodiac. Ξεβολεύει την αστική συνείδηση. Η ανάγκη να φωτιστεί το πρόσωπο του Zodiac επιτακτική. Ούτε όμως εκεί η κινηματογράφηση παρουσιάζεται γενναιόδωρη. Βουτώντας στις λεπτομέρειες, στις ατελείωτες μαρτυρίες, όλα κομμάτια ενός παζλ που αργόσυρτα ενώνονται μπροστά στα μάτια μας, μεταμορφώνοντάς τα όχι στην ξεκάθαρη εικόνα του μυστηρίου, αλλά στο ίδιο το θέμα της ταινίας. Ένας γοητευτικός, απολύτως κινηματογραφικός, λαβύρινθος που αποκρυπτογραφεί την αδυναμία μας να κατανοήσουμε, να βρούμε τις απαντήσεις, να ανακαλύψουμε εν τέλει τον εαυτό μας και τις συμπεριφορές μας. Το δεύτερο επίτευγμα του Φίντσερ δεν είναι άλλο παρά η ατμόσφαιρα. Μια καλοκεντημένη αναπαράσταση εποχής, αλλόκοτες γωνίες λήψης, επιμονή στις σκηνικές λεπτομέρειες, νωχελικό τέμπο, χαμηλός φωτισμός, δυνατό μουσικό score, λίγες αλλά σαγηνευτικές σκηνές δράσης και ένας μέγιστος οπερατέρ, ο Xάρης Σαβίδης. Ένα ατόφιο πολυσύνθετο νουάρ εποχής. Το τελευταίο αλλά όχι ήσσονος σημασίας κρυφό χαρτί του Φίντσερ οι ερμηνείες. Υπέρτερος όλων ο «μοιραίος» Τζίλενχαλ. Το τραγικό του βλέμμα. Η διαστροφή της εμμονής. Από κοντά ο εξωστρεφής Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ και ο πάντα πολύ καλός Μαρκ Ράφαλο.

(Π.Α)